اخبار

بن باس، نماد دیزاین هلندى
۱۳۹۵/۱۱/۰۶

بن باس طراح گرافیک، عضو افتخارى انجمن طراحان گرافیک هلند، عضو هلندى اتحادیه بین المللی طراحی گرافیک (ای.جی.آی) از سال ۱۹۸۷ و پرزیدنت هلندی ای.جی.آی از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۵ ،در ۳ ژانویه ۲۰۱۷ و در سن ۸۶ سالگی درگذشت.وی که به گفته خودش، از نویسندگى و تألیف وارد حوزه دیزاین شده بود، در سال های اوج شکوفایی توتال دیزاین ـ یکى از اولین استودیوهای دیزاین چندمنظوره در هلند و یکی از مهم‪‌ترین‪‌ها در اروپا در دهه‪‌‌هاى شصت و هفتاد میلادی ـ مدیریت آن را بر عهده داشت. او در انستیتوى هنرهاى کاربردى آمستردام و آکادمی ریتویلد تحصیل کرده بود که ویم کراول، طراح هلندی استادش بود. او کار خود را به‪‌عنوان کپی‌رایتر در شرکت آهرند آغاز کرد و در سال ۱۹۶۳به توتال دیزاین پیوست و نقش مهمى در حیات این مجموعه به‪‌عهده داشت. علاوه بر ویم کراول، بنیو ویسینگ، فریزو کرامر و برادران شوارز از دیگر شرکاى توتال دیزاین بودند که بن، دو دهه با آن‪‌ها همکارى داشت. او به‪‌واسطه شخصیت ویژه و تجارب کارى‪‌اش، بیش از بقیه شرکا در توتال دیزاین ماند ونقش تأثیرگذار خود را به‪‌عنوان مدیر مجموعه ایفا کرد. با حضور و مدیریت او درطی بیست‌و‌هشت سال، درآمد مجموعه در مقابل طراحى‪‌هاى تجربى، کم‪‌درآمد و هزینه‪‌ساز به تعادل رسید. طراحی او برای سفارش‪‌دهندگان تجارى همچون راندشتاد و آهرند از ماندگارترین نمونه‪‌هاى دیزاین در نیمه دوم قرن بیستم است.

از آثار ماندگار او می‌توان به طراحی هویت بصری شهرداری درونتن در سال ۱۹۷۵ اشاره کرد. بن علاوه بر این‪‌که یک طراح گرافیک بود، در نویسندگی نیز بسیار توانا بود. او همچنین در نقش کپی‪‌رایتر، ژورنالیست، معلم، عکاس، مدیر و بنیانگذار مجموعه آرشیو طراحى گرافیک هلندى به فعالیت پرداخت. «یک عمر دیزاین»، کتابی‌ست که درک فان گینکل و پاول هفینگ درباره‌ی کارهای او به دو زبان انگلیسی و هلندی و در سال ۲۰۰۰ توسط انتشارات بی.آی.اس به‌چاپ رساندند. شخصیت چندوجهى او تا آخرین روزهای زندگى از او انسانى تلاشگر و خستگى ناپذیر ساخت.

بن در سال ۲۰۰۷ کتاب مبسوطى به نام «طراحی گرافیک از ۱۹۵۰» را با همکارى همسرش الى منتشر کرد که تاریخ مصور و کاملى از آثار اعضای اى جى آى از سال ١٩۵٠ تا ۲۰۰۶ است. این کتاب علاوه بر معرفى اعضا، حاوى مقالاتی مفید درباره تأثیرگذارترین طراحان این اتحادیه (از جمله مقاله‌ی مرتضى ممیز به قلم آلن لوکرنک) است. در شروع کتاب او این مجموعه را به اعضایى تقدیم کرده که با دنیاى ما وداع کرده‪‌اند‪.

کتاب «تی دی ١٩٧٣ – ١٩۶٣» اشاره به یک دهه نقش پیشگام توتال دیزاین دارد که در سال ۲۰۱۶، بن توانست آن را توسط انتشارات یونیت تجدید چاپ کند. اولین نسخه‪‌ی این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر و بلافاصله فروخته شده بود. آرشیو پُربار و ذهن پویای او بود که امکان ثبت چنین مجموعه‪‌ای را میسر ساخت. بن قبل از مرگش نوشته‌ی مونوگراف شریک و دوست طراحش بنیو ویسینگ را به اتمام رساند‪.

‪

هیئت تحریریه‌ی مجله نشان افتخار داشت که از حمایت و مشاوره بن باس برخوردار بود.مقاله‌اش باعنوان «حروف به‌منزله‌ی بخش مهمی از کار» درشماره ۱۴، تابستان وپاییز ۱۳۸۶ به چاپ رسید.

در سال ١٣٨۵ نیز جامعه طراحان گرافیک ایران این امکان را داشت که به دعوت بنیاد ممیز و براى اولین سالگرد درگذشت مرتضى ممیز  نمایشگاهى از مجموعه‪‌ى طراحى‪‌هاى نشانه‪‌هاى تجارى و پوسترهای بن را در خانه هنرمندان ایران برپا سازد؛ مجموعه‪‌ای که نمایانگر آثار یکی از وارثان دوران مدرنیسم و نماد دیزاین هلندى بود. جای بن در جمع ما بسیار خالی خواهد بود.

*متن از مجید عباسی _ عضو انجمن بین المللی طراحان گرافیک (AGI)

 .

بن باس، عکس از اندرو جی هابس (استودیو سپاین، لندن)

نشانه‌ی آهرند، ۱۹۶۶

نشانه‌ی مشاورین نیروی انسانی راندشتاد،۱۹۶۶

نشانه‌ی مشاورین نیروی انسانی راندشتاد، ۱۹۶۶